ก่อนหน้านี้สัก 5-6 ปี หลายคนคงยังสามารถหาซื้อ “นมอัดเม็ดสวนดุสิต” หรือที่คนทั่วไปมักเรียกกันว่า “นมอัดเม็ดจิตรลดา” ตามร้านค้าต่างๆ ได้อย่างง่ายดาย ในราคาที่ย่อมเยา และรสชาติอร่อย อมและเคี้ยวเพลินๆ แถมยังได้ประโยชน์จากนมวัวที่มีโปรตีนสูงอีกด้วย
แต่ในช่วงระยะหลังๆ มานี้ นมอัดเม็ดจิตรลดาแสนอร่อยกลับหายไปจากท้องตลาดอย่างมาก เหตุเพราะนมอัดเม็ดจิตรลดาเป็นที่ต้องการของชาวต่างชาติมากมาย ทั้งจีน มาเลเซีย สิงคโปร์ เวียดนาม และอื่นๆ จนกลายเป็นหนึ่งในของฝากที่ต้องซื้อจากประเทศไทยไปโดยปริยาย
แม้ว่าเราจะหาซื้อทานกันเองได้ยากขึ้น แต่เห็นแบบนี้แล้วก็น่าภาคภูมิใจอยู่ไม่น้อย เพราะผลิตภัณฑ์ที่สร้างรายได้ให้กับคนไทย มีต้นกำเนิดมาจากปัญหานมล้นตลาด และคนไทยโชคดีที่ได้พระอัจฉริยะภาพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่พระองค์ทรงมีพระปรีชาสามารถ พลิกวิกฤติให้เป็นโอกาส จนวันนี้นมอัดเม็ดจิตรลดา เป็นทั้งสินค้าเศรษฐกิจที่สำคัญ และส่งเสริมให้คนไทยมีอาหารที่มีประโยชน์ได้ทานกันในราคาที่เข้าถึงได้ทุกครัวเรือนอีกด้วย
ในปี 2503 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินประพาสประเทศเดนมาร์ก และทรงศึกษาการทำฟาร์มโคนมเพื่อเป็นอาชีพใหม่แก่เกษตรกรไทย
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้พื้นที่ และพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ในพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต สวนจิตรลดา จัดตั้งเป็นโครงการส่วนพระองค์ พระราชทานโรงโคนมสวนจิตรลดาในปี 2505 เพื่อเลี้ยงโคนมเพื่อศึกษา ทดลอง วิจัย และพัฒนาเพื่อให้ได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ที่จะเป็นแนวทางในการต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ และอาชีพที่เลี้ยงดูชีวิต และปากท้องของพสกนิกรชาวไทย ให้ได้อยู่ดีมีสุข สุขภาพแข็งแรง ตามแบบฉบับเศรษฐกิจพอเพียง
เมื่อเหล่าเกษตรกรโคนมในประเทศไทย ประสบปัญหาภาวะนมสดล้นตลาด 2512 พระองค์จึงมีพระราชดำริให้ศึกษาค้นคว้าหาความเป็นไปได้ที่จะแปรรูปน้ำนมดิบเป็นนมผง เพื่อให้เก็บไว้ได้นาน โรงนมผงสวนดุสิต นอกนี้ยังทรงมีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ก่อตั้งศูนย์รวมนมเปิดรับซื้อนมสดจากเกษตรกร เพื่อช่วยเหลือเกษตรกร และนำนมสดเหล่านั้นมาผ่านกระบวนการผลิต และจัดจำหน่ายในราคาย่อมเยา เพื่อให้ประชาชนได้ดื่มนมที่มีประโยชน์ต่อร่างกายได้มากขึ้น
ในปี 2527 จึงได้เริ่มมีการผลิตนมอัดเม็ด เพื่อต่อยอดจากผลิตภัณฑ์นมผง เป็นการแปรรูปจากผลิตภัณฑ์เดิมที่มีอยู่ เพิ่มเป็นอีกทางเลือกหนึ่งให้กับประชาชนชาวไทยได้บริโภคอาหารดีมีประโยชน์ ในราคาที่ย่อมเยาเหมือนเดิม
กว่าจะมาเป็น นมอัดเม็ดจิตรลดา
ในแต่ละวัน โครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา ที่มีโรงโคนม และโรงผลิตนมผง พร้อมด้วยพนักงานหลายชีวิต จะต้องผลิตนมอัดเม็ดจิตรลดาให้ได้มากถึง 55,000 ซองต่อ 1 วัน จากนมผงกว่า 10,000 กิโลกรัม นมผงที่เกาะกันเป็นก้อน จะต้องผ่านการบวนการแร่งนม (ทำให้ส่วนผสมลักษณะผง ขึ้นเป็นเม็ดเล็กๆ เพื่อให้มีการไหลดียิ่งขึ้น มีความหนาแน่นมากยิ่งขึ้น และเพื่อคัดแยกขนาดนมผง) ส่งต่อเข้าเครื่องผสมนม แล้วจึงเติมส่วนผสมต่างๆ หลังจากนั้นจึงทำการตอกเม็ด คัดแยกเม็ดที่แตก หรือหักออก ก่อนจะผ่านเครื่องตรวจจับโลหะ นำลงบรรจุในซองผลิตภัณฑ์ และจัดส่งให้กับร้านค้าต่างๆ ทั่วประเทศ
นมอัดเม็ดจิตรลดา เป็นมิตรกับคน สัตว์ และสิ่งแวดล้อม
นมเม็ดที่แตกไม่เข้ารูป จะถูกนำไปผลิตเป็นนมอัดเม็ดสำหรับสัตว์เลี้ยง ส่วนน้ำจากการระเหยระหว่างกระบวนการผลิตนมอัดเม็ด มีความบริสุทธิ๋สูง สามารถนำมาผลิตเป็นน้ำกลั่นสำหรับเติมแบตเตอรี่รถยนต์ และกลายมาเป็นน้ำดื่มต่อได้ จึงทำให้โรงงานนมอัดเม็ดจิตรลดามีกระบวนการผลิตเพื่อให้ได้มาซึ่งคุณภาพสูงสุดในทุกขั้นตอน
นอกจากนี้โคนมที่เลี้ยงเอาไว้ในโครงการ จะได้รับการเลี้ยงดูเป็นอย่างดีตลอดชีวิต หลังจากรีดนมวัวเพื่อการผลิตนมถึง 15 ปี แม่วัวจะถูกปลดจากโรงโคนม แล้วนำไปเลี้ยงดูต่อที่โครงการชั่งหัวมัน จังหวัดเพชรบุรีต่อไป
ทุกขั้นตอนในการผลิตล้วนแล้วแต่ละเอียดอ่อน และเต็มไปด้วยความใส่ใจ พนักงานจะได้รับการย้ำเตือนว่า สิ่งที่ทำอยู่ เป็นหนึ่งในโครงการส่วนพระองค์ ที่มุ่งเน้นความสำคัญไปที่ประชาชนที่จะได้รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย และยังสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับคนไทย ทั้งในโรงงาน และผู้ที่นำไปจำหน่ายในร้านค้าอีกด้วย
ประโยชน์ของนมอัดเม็ด
นมอัดเม็ด ทำให้ได้รับประโยชน์ และรสชาติไม่ต่างจากนมสด โปรตีนจากนมวัวที่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ซ่อมแซมกล้ามเนื้อ และส่วนที่สึกหรอ มีแคลเซียม และวิตามินต่างๆ ที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต และเสริมสร้างกระดูกของคนทุกเพศทุกวัย
นอกจากนี้ยังมีรสชาติดี รูปร่างคล้ายขนม จึงเป็นที่นิยมของเหล่าเด็กๆ สามารถหยิบออกมาทานได้สะดวกทุกที่ทุกเวลา (หลังทานนมอัดเม็ดควรดื่มน้ำตาม เพื่อช่วยละลายความเข้มข้นของนมในกระเพาะอาหารด้วย)
ด้วยผลิตภัณฑ์ที่ดีมีคุณภาพ จึงทำให้นมอัดเม็ดจิตรลดา จากโครงการส่วนพระองค์ เป็นที่นิยมทั้งในคนไทย และชาวต่างชาติ มาเป็นเวลากว่า 30 ปี
